Śląski Oddział Straży Granicznej z siedzibą w Raciborzu jest jednym z dziewięciu oddziałów funkcjonujących w strukturze organizacyjnej Straży Granicznej. Od zachodu sąsiaduje z Nadodrzańskim Oddziałem Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim, a od wschodu z Karpackim Oddziałem Straży Granicznej w Nowym Sączu. Terytorialny zasięg działania oddziału obejmuje obszar dwóch województw: śląskiego i opolskiego.
Strukturę organizacyjną Śląskiego Oddziału Straży Granicznej tworzy komenda oddziału w Raciborzu oraz placówki Straży Granicznej. Komenda oddziału jest urzędem podległym Komendantowi Śląskiego Oddziału Straży Granicznej, zapewniającym mu merytoryczną, organizacyjną, prawną i kancelaryjno-biurową obsługę niezbędną do sprawnej realizacji jego ustawowych zadań jako terenowego organu Straży Granicznej. Komendą oddziału kieruje komendant oddziału we współpracy z zastępcami komendanta oddziału, głównym księgowym oraz kierownikami komórek organizacyjnych komendy oddziału. Po reorganizacji związanej z przystosowaniem do skutecznej realizacji zadań po zniesieniu kontroli na granicach wewnętrznych Unii Europejskiej, w skład Śląskiego Oddziału Straży Granicznej wchodzi obecnie 6 Placówek Straży Granicznej. Pięć z nich jest usytuowanych na terenie województwa śląskiego, (w tym jedna realizująca zadania w Międzynarodowym Porcie Lotniczym "Katowice" w Pyrzowicach) a jedna placówka usytuowana jest na terenie województwa opolskiego. Na terenie województwa opolskiego znajduje się Placówka Straży Granicznej w:
Na terenie województwa śląskiego znajdują się Placówki Straży Granicznej w:
- Bielsku-Białej,
- Rudzie Śląskiej,
- Katowicach - Pyrzowicach
- Sosnowcu
- Częstochowie
Rozmieszczenie Placówek Śląskiego Oddziału Straży Granicznej:
Po przyłączeniu Polski do strefy Schengen i przesunięciu obszaru działania Straży Granicznej w głąb terytorium kraju, rejon służbowego działania Śląskiego Oddziału Straży Granicznej obejmuje 50 powiatów, w tym 20 miast na prawach powiatu. 38 powiatów wchodzi administracyjnie w skład województwa śląskiego a 12 w skład województwa opolskiego.