Śledztwo prowadzone przez Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu pod nadzorem Prokuratury Rejonowej Katowice Centrum-Zachód, doprowadziło do ujawnienia procederu legalizacji pobytu w Polsce obywateli Wietnamu poprzez składanie fałszywych oświadczeń i bezprawne korzystanie z przepisów abolicyjnych. W tą sprawę zamieszanych jest, co najmniej kilkanaście osób #8211; Wietnamczyków i Polaków, którzy przed urzędnikami składali nieprawdziwe zeznania. Do chwili obecnej zarzutami popełnienia przestępstwa objęto już 8 osób, w tym: głównego organizatora procederu - mieszkającego na Śląsku 49-letniego ob. Wietnamu, który usłyszał zarzuty związane z ułatwieniem pobytu na terytoriom RP wbrew przepisom ob. Wietnamu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, poprzez nakłanianie innych osób do składania fałszywych zeznań mających wpływ na wydawanie decyzji administracyjnych o zezwoleniu na zamieszkanie na terytorium RP; 6 ob. Wietnamu, którzy podstępnie wyłudzili zezwolenia i karty pobytu, a także 53-letniego ob. Polski narodowości wietnamskiej - tłumacza języka wietnamskiego, który wykorzystując wykonywany zawód pomagał przekazywał organizatorowi informacje, utrudniając w ten sposób prowadzone postępowanie karne. Czynności w tej sprawie nadal trwają, a uzyskany materiał stanowi podstawę do postawienia zarzutów kolejnym osobom.Przestępczy proceder, związany z uzyskiwaniem korzyści majątkowych w zamian za ułatwianie nielegalnego pobytu w Polsce obywateli Wietnamu, opierał się na wykorzystywaniu wprowadzonych w 2007 roku przepisów tzw. ustawy abolicyjnej, czyli ustawy z dnia 24 maja 2007 roku o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Przepisy te stwarzały możliwość warunkowego zalegalizowania pobytu niektórym cudzoziemcom przebywającym na terytorium RP nielegalnie poprzez udzielenie przez właściwego wojewodę zezwolenia na zamieszkanie w Polsce na czas oznaczony, na okres 1 roku. Z abolicji mogli skorzystać tylko ci cudzoziemcy, którzy spełniali łącznie określone w ustawie warunki m.in. nieprzerwanie, co najmniej od dnia 1 stycznia 1997 r. przebywali na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej; złożyli wniosek w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy; wskazali lokal mieszkalny, w którym zamierzali przebywać i przedstawili tytuł prawnego do jego zajmowania; posiadali przyrzeczenie wydania zezwolenia na pracę na terytorium RP albo pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze zatrudnienia go lub powierzenia mu wykonywania innej pracy zarobkowej. Ujawniony przez Straż Graniczną proceder polegał na niezgodnym z prawem działaniu w celu umożliwienia skorzystania z przepisów abolicyjnych przez ob. Wietnamu, którzy w rzeczywistości warunków tych nie spełniali. W toku prowadzonych czynności zebrano informacje świadczące o tym, że organizator procederu #8211; mieszkający na Śląsku 49-letni ob. Wietnamu, pomógł w zalegalizowaniu pobytu w Polsce, co najmniej 13 innym obywatelom Wietnamu, którzy nie spełniali m.in. warunku okresu nielegalnego pobytu na terenie naszego kraju. Z ustaleń śledztwa wynika, że w celu osiągnięcia korzyści majątkowych proponował im pomoc w bezprawnym skorzystaniu z abolicji, poprzez wyszukiwanie osób skłonnych do złożenia przed Wojewodą Śląskim fałszywych zeznań na okoliczność znajomości i czasu pobytu w Polsce danego obywatela Wietnamu a także pomoc w postępowaniu administracyjnym. Ustalono, że w okresie od grudnia 2007 r. do kwietnia 2008 r. wietnamski organizator nakłonił 6 obywateli Polski #8211; w tym 5 mieszkańców woj. śląskiego, do złożenia fałszywych zeznań w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przed Wojewodą Śląskim w sprawie wydania ob. Wietnamu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP. Znajomość Polaków z tymi Wietnamczykami miała wg zeznań trwać od 1996 roku, co nie odpowiadało prawdzie, gdyż w przeważających części przypadków osoby te nigdy wcześniej się nie spotkały, bądź znajomość ich trwała znacznie krócej. Składając fałszywe zeznania, Polacy świadomie wprowadzali w błąd urzędników państwowych przyczyniając się w sposób istotny do wyłudzenia przez ob.Wietnamu zezwoleń i kart pobytu. Ustalono, że wietnamski organizator instruował "zwerbowanych" polskich świadków oraz korzystających z jego usług rodaków, co do wersji zeznań, aby nie dopuścić do rozbieżności i odkrycia oszustwa. W tym też celu w postępowaniach administracyjnych występował w charakterze tłumacza lub pełnomocnika swoich wietnamskich "klientów". Były to osoby mieszkające zarówno na terenie województwa śląskiego, jak i mazowieckiego. Za pomoc w bezprawnym skorzystaniu z abolicji, organizator pobierał od każdego z nich opłatę w kwocie ok. 4 000 zł. Kwota ta ulegała zwiększeniu w przypadku realizacji zlecenia polegającego na znalezieniu i wynajęciu mieszkania w celu zameldowania na terenie województwa śląskiego, co było niezbędne dla uzyskania od wojewody zezwolenia na zamieszkanie. Były to zwykle fikcyjnie zwierane umowy najmu, chodziło bowiem o formalne potwierdzenie pobytu na Śląsku dla pozytywnego załatwienia formalności w Urzędzie Wojewódzkim. Dotyczyło to ob.Wietnamu, którzy mieszkali w Warszawie i zdecydowali się na wyłudzenie zezwoleń i kart pobytu na Śląsku, skuszeni informacjami o skuteczności działań wietnamskiego organizatora procederu. W trakcie realizowanego na podstawie postanowienia prokuratora, zatrzymania organizatora procederu oraz dokonanego przeszukania miejsca jego zamieszkania, funkcjonariusze zabezpieczyli m.in. kilkaset różnego rodzaju dokumentów związanych z postępowaniami administracyjnymi prowadzonymi w sprawach o udzielenie zgody na pobyt cudzoziemców na terytorium RP, a także pieniądze pochodzące prawdopodobnie z przestępczej działalności. Obywatelom Wietnamu, którzy dzięki działaniom organizatora procederu, w sposób podstępny wyłudzili od Wojewody Śląskiego poświadczenia nieprawdy w postaci zezwoleń na zamieszkanie oraz kart pobytu, grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności, a ponadto unieważnienie otrzymanych dokumentów i wydalenie z terytorium Polski. Wietnamskiemu organizatorowi, a równocześnie osobie uczestniczącej i nadzorującej nielegalny proceder, za ułatwianie bezprawnego pobytu w Polsce cudzoziemcom grozi kara pozbawienia wolności do lat 5. Taka sama kara grozi też 53-letniemu ob. Polski narodowości wietnamskiej, mieszkańcowi woj. śląskiego, który jako tłumacz języka wietnamskiego brał udział w czynnościach procesowych prowadzonych przez Straż Graniczną w ramach toczącego się śledztwa. Funkcjonariusze ujawnili bowiem, że bezprawnie przekazał wietnamskiemu organizatorowi uzyskane w trakcie tych czynności informacje, dzięki czemu, organizator celowo utrudniał prowadzenie śledztwa poprzez instruowanie świadków odnośnie treści zeznań, jakie mieli złożyć przed funkcjonariuszami Straży Granicznej. W ten sposób tłumacz dopuścił się czynu zabronionego polegającego na utrudnianiu postępowania karnego i pomaganiu sprawcy przestępstwa. Mężczyzna usłyszał już w tej sprawie zarzuty. Prokurator zawiesił też go w prawie do wykonywania zawodu biegłego tłumacza.To kolejny ujawniony przez Śląski Oddział Straży Granicznej proceder ułatwiania nielegalnego pobytu w Polsce obywateli Wietnamu poprzez składanie fałszywych oświadczeń. Poprzedni związany był ze składaniem przed urzędnikami fałszywych oświadczeń o uznaniu wietnamskich dzieci przez obywateli Polski w zamian za uzyskanie korzyści finansowych. Dzięki takim oświadczeniom dochodziło do wystawienia, zawierających poświadczenie nieprawdy, aktów urodzenia dzieci, który były niezbędne do dopełnienia formalności meldunkowych, a w końcowym etapie, uzyskania dla dzieci obywatelstwa polskiego oraz polskich paszportów. Wyłudzone w ten sposób obywatelstwo, nie tylko legalizowało pobyt w Polsce wietnamskich dzieci, ale zapewniało bezkarność ich matek w odniesieniu do ich nielegalnego pobytu w Polsce.